AFC/M23 Ishyize Raporo Hanze Ivuga ku Bapfuye i Goma

20250530_151738

Ku wa 30 Gicurasi 2025, umutwe w’inyeshyamba wa AFC/M23 washyize ahagaragara raporo yihariye ivuga ku baturage n’abasirikare bishwe mu mirwano yabaye mu mpera za Mutarama ubwo bafataga Umujyi wa Goma, umurwa mukuru w’intara ya Kivu y’Amajyaruguru. Iyo raporo itanga imibare itandukanye n’iyo yatangajwe mbere na Leta ya Repubulika Iharanira Demokarasi ya Congo, ndetse n’iyo yashyizwe ahagaragara n’imiryango yigenga iharanira uburenganzira bwa muntu.

M23/Y’AFC: 874 Nibo Baguye mu Mirwano

Raporo ya AFC/M23 yemeza ko abantu 874 aribo bishwe hagati ya tariki 23 na 30 Mutarama 2025, ubwo uwo mutwe warwanaga n’ingabo za Leta mu nkengero za Goma, kugeza ubwo wafataga uyu mujyi w’ingenzi mu burasirazuba bwa Congo. Iyo mibare irimo abasivili n’abasirikare ariko ntiyasobanuwe mu buryo burambuye  uko bangana.

Abo mu buyobozi bwa AFC basobanura ko batifuje gushyira imbere “imibare y’akababaro” ariko bahisemo gutanga iyo raporo nk’igisubizo ku byo bise “ibinyoma bya Kinshasa”.

Leta ya RDC: “Abapfuye ni Bagera ku 3,000”

Mu kwezi kwa Gashyantare, Minisitiri w’Ingabo wa RDC, Gilbert Kabanda, yatangaje ko abantu barenga 3,000 aribo bapfiriye mu mirwano yo gufata Goma. Icyo gihe, Leta yashinjaga AFC/M23 kuba yarakoze ubwicanyi ndengakamere, harimo gukoresha intwaro ziremereye mu duce twatujwemo abaturage benshi, harimo n’akarere ka Ndosho, Katindo ndetse na Mugunga.

Mu itangazo ryo ku wa 4 Gashyantare, ibiro bya Perezida Félix Tshisekedi byavuze ko “AFC/M23 yakoze ibikorwa by’itsembabwoko” kandi byahise bitangira gukorwaho iperereza n’inzego za gisirikare za Congo ku bufatanye n’abunganizi baturutse muri MONUSCO.

Imiryango Iharanira Uburenganzira bwa Muntu: “Hakenewe Ubutabera n’Ubunyakuri”

Amnesty International mu cyegeranyo yasohoye ku wa 20 Werurwe 2025 yagaragaje ko yabaruye abantu 1,220 bapfuye mu mirwano yo hagati ya Mutarama n’Ukuboza 2024, ariko irasaba ko hakorwa iperereza ryigenga ku byabereye Goma, kuko hari ibimenyetso by’uko hakoreshejwe ibisasu byica benshi (explosives) mu mijyi, binyuranyije n’amategeko mpuzamahanga y’intambara.

Human Rights Watch, nayo mu itangazo ryo ku wa 5 Mata 2025, yavuze ko “ibikorwa bya M23 mu nkengero za Goma bishobora kuba byuzuyemo ibyaha by’intambara”, ndetse ishinja impande zombi – ingabo za FARDC n’AFC/M23 – kuba zaragize uruhare mu kwibasira abasivili.

Goma Muri Politiki y’Intambara: Uruhare rwa Raporo mu Kurwanya Amakuru y’Impanuro

Raporo ya AFC/M23 isohotse mu gihe imiryango mpuzamahanga n’abanyapolitiki bo mu karere barimo kwibaza ku musaruro w’imirwano ikomeje kwibasira Kivu y’Amajyaruguru.

Kuva AFC/M23 yafata Goma, Leta ya Kinshasa yashinje u Rwanda gufasha uwo mutwe, ariko Kigali yahakanye ibyo birego. Raporo y’akanama ka Loni gashinzwe iperereza ku burasirazuba bwa Congo yasohotse mu ntangiriro za Gicurasi, nayo yemeza ko hari ibimenyetso bihamya ubufasha butaziguye AFC/M23 ihabwa binyuze mu bikoresho n’imyitozo, ariko igasaba “gukomeza iperereza ryimbitse”.

Inyuma y’Imibare: Ni Bangahe Bapfuye?

Iyi mibare itandukanye – 874 ivugwa na M23, 3,000 ivugwa na Leta ya Congo, n’ibarura rya Amnesty ryerekana 1,220 – yerekana ko urugamba rwo ku rugamba rushobora no kuba urw’imibare, aho buri ruhande rushaka kwerekana ukuri kukihariye.

Abasesenguzi bavuga ko guhuza izo raporo no gukora iperereza rihuriweho n’abigenga ari bwo buryo bwonyine bwatuma haboneka ukuri ku byabaye i Goma.

Raporo ya AFC/M23 yagaragaje ishusho itandukanye y’ibyabaye mu mpera za Mutarama 2025 i Goma, binyomoza ibyo Leta ya Congo yari imaze amezi atatu itangaza. Mu gihe abaturage bakomeje guhunga no guhura n’ingaruka z’intambara, inzego z’ubutabera bw’isi n’akanama ka Loni zasabwe guhagurukira gutanga umurongo ushingiye ku kuri, aho kwishingikiriza ku mibare y’impande zihanganye.