Ubushakashatsi: Impumuro y’ibyuya by’abagabo ishobora kugira uruhare mu mihindagurikire y’imisemburo y’abagore no kuzamura amarangamutima yabo

markup_102201

Mu bushakashatsi bushya bwatangajwe vuba, abahanga basanze ibyuya by’abagabo, cyane cyane ibiva mu kwaha, bishobora gutanga ibimenyetso bw’ubutabire bifite ubushobozi bwo kugira uruhare mu mihindagurikire y’imisemburo y’abagore ndetse bikanafasha mu kuzamura uburyo biyumva.

Ibi byagaragaye ko ari intambwe ikomeye mu kumva imikoranire y’abantu biciye ku bimenyetso bidakoresha amagambo, bizwi nka pheromones, aho impumuro y’umubiri w’umuntu ishobora kugira uruhare rutaziguye ku marangamutima n’imikorere y’umubiri w’undi muntu.

Impumuro y’ibyuya si impumuro gusa, ni ubutumwa

Abashakashatsi bavumbuye ko iyo umugore ahumeka impumuro y’ibyuya by’umugabo — by’umwihariko ibyuya byatowe mu gice cyo mu kwaha — bishobora gutuma imisemburo ye (hormones) ihinduka mu buryo butandukanye, harimo no kuba byafasha mu guhuza imirongo y’uburumbuke, ndetse no mu kugabanya stress no gutera amarangamutima meza.

Hari ibyagaragajwe ko abagore bari mu cyiciro cy’ubushakashatsi bagize impinduka nziza ku bijyanye n’uburyo biyumva nyuma yo guhura n’iyo mpumuro, harimo no kumva baruhutse, bishimye kurushaho, ndetse n’imisemburo nka luteinizing hormone (LH) — ifite uruhare mu mihindagurikire y’umugore — ikiyongera.

Nubwo pheromones zizwi cyane mu nyamaswa aho zifasha mu guhuza igihe cyo kororoka, kumenya aho bagenzi babo bari, no gutanga ibimenyetso byo kwiyereka, ubu bushakashatsi bugaragaza ko no mu bantu ibyo bimenyetso bishobora gukora. Impumuro y’umubiri w’umuntu ntishobora kuba ari ikintu gusa gisanzwe, ahubwo ni ubutumwa bwubatswe mu bimenyetso bihanahana.

Abashakashatsi bakomeje kugenzura uburyo impumuro y’umubiri w’umuntu, by’umwihariko ibyuya, ishobora kwifashishwa mu bushakashatsi bwimbitse ku buzima bwo mu mutwe, imibanire y’abantu ndetse no mu kuvumbura imiti mishya ifasha mu guhangana n’indwara zifata mu mutwe.

Icyo bisobanuye ku buzima rusange

Nubwo bidashishikariza abantu kureka gukaraba, ibi bisobanuro birerekana ukuntu abantu bashobora kugira imikoranire y’ubizima n’abandi tudakoresheje amagambo. Impumuro itangwa n’umubiri w’umuntu, nubwo idahita igaragara, ishobora kugira uruhare rukomeye mu mibanire no mu migendekere y’imikorere y’umubiri.

Iyi ndeshyo y’ubushakashatsi igaragaza ko ibyuya by’umugabo bitari gusa igisubizo cyo kwirinda ubushyuhe bw’umubiri, ahubwo bishobora kuba bimwe mu bimenyetso byubaka umubano n’abandi mu buryo bwihishe. Abahanga bemeza ko hakenewe ubushakashatsi bwimbitse kugira ngo hasobanuke neza uburyo pheromones z’abantu zikora, ariko nta gushidikanya ko uyu ari umusingi ukomeye mu kumva ukuntu imibiri yacu ikorana n’iy’abandi mu buryo butagaragara amaso.