U Burundi Bwahisemo Kwifatanya n’Ubushinwa: Perezida Ndayishimiye Yoherejeyo Amatoni 260 y’Amabuye y’Agaciro, Abasesenguzi Babona Ubutumwa Bukomeye ku Burayi n’Amerika

FB_IMG_1759901716971

Mu gikorwa cy’ubukungu n’ubutumwa bwa politiki gikoze ku rwego rwo hejuru, Perezida w’u Burundi, Evariste Ndayishimiye, yohereje ku mugaragaro amatoni 156 y’amabuye y’agaciro ya Améthyste hamwe n’amatoni 104 ya Quartz, byose bigiye gucuruzwa mu gihugu cy’Ubushinwa.

Perezida Ndayishimiye yavuze ko icyo gikorwa kigamije “kumenyereza Abarundi gukorera ku mugaragaro no kubyaza umusaruro ubutunzi bwabo bwite”, anashimangira ko ari intangiriro y’urugendo rwo kwigira mu bukungu. Ni ubwa mbere Leta y’u Burundi ubwayo yohereje amabuye y’agaciro mu mahanga itanyuze mu bigo by’abikorera.

Amakuru yihariye ku mabuye y’agaciro yoherejwe

Amabuye yoherejwe yari mu makonteri 10:

  • 6 y’Améthyste,
  • 4 ya Quartz.

Aya mabuye yaturutse mu ntara za Bururi, Kirundo na Bubanza, aho asanzwe acukurwa n’abaturage mu buryo bwa gakondo, ariko ubu Leta yashinze gahunda yo kuyacukura no kuyatunganya mu buryo bwa kijyambere.

Ku isoko mpuzamahanga, ikiro kimwe cya Améthyste kigura hafi 70 €, naho ikiro cya Quartz kiri hagati ya 3 na 5 €.
Urebye ku gipimo cy’ayo mafaranga, aya mabuye yose afite agaciro karenga miliyoni 11 z’amayero, angana hafi na miliyari 17 z’amafaranga y’u Rwanda.

Intego nyamukuru y’u Burundi

Nk’uko Perezida Ndayishimiye yabigaragaje, amafaranga azava muri ubu bushoramari azakoreshwa mu kugura ibikoresho bya kijyambere bifasha mu bucukuzi n’itunganywa ry’amabuye y’agaciro.
Intego ni uko Uburundi buzagera aho ubwabwo butunganya ayo mabuye bukayashora ku isoko mpuzamahanga mu buryo bwungukira igihugu.

Ubushinwa, umufatanyabikorwa mushya w’ingenzi

Iyi ntambwe y’ubushoramari n’Ubushinwa ije mu gihe u Burundi bukomeje kugira umubano uhamye n’Ubushinwa, mu gihe umubano n’ibihugu by’i Burayi n’Amerika ukomeje kudindira.

Mu bihe byashize, Leta y’u Burundi yakunze kunenga bimwe mu bihugu by’i Burayi kuba bikoresha inkunga n’imishinga y’iterambere nk’intwaro yo kugenzura politiki y’igihugu.
Ubu, u Burundi burashaka kugaragaza ko bushoboye kwigira mu bukungu no kwihitiramo abafatanyabikorwa butagengwa.

Ubushinwa nabwo bumaze kuba imbaraga zikomeye muri Afurika, aho bushora amafaranga menshi mu mishinga y’ubwubatsi, inganda n’ubucukuzi bw’amabuye y’agaciro.

Ingaruka zishobora kuboneka

Nubwo uyu mubano ushobora gufasha ubukungu bw’u Burundi gutera imbere, abasesenguzi bemeza ko hari ingaruka zishobora gukurikiraho:

  1. Kwigizwayo mu mubano n’Uburayi n’Amerika – bishobora kugabanya inkunga byahaga u Burundi cyangwa bikashyiraho ibihano by’ubukungu.
  2. Amasezerano ataboneye – bamwe mu bahanga bavuga ko rimwe na rimwe amasezerano n’Ubushinwa ashobora kugira ibikubiyemo bihesha inyungu nyinshi Ubushinwa kurusha igihugu cyakira.
  3. Kongera umwenda wa Leta – niba ishoramari ry’ubucukuzi rizaterwa inkunga n’inguzanyo, bishobora kongera umutwaro w’umwenda ku gihugu.

Ubutumwa bwa politiki bukomeye

Perezida Ndayishimiye arashaka kugaragaza ko Uburundi bushya butagengwa n’amahanga, ahubwo ari igihugu gishaka kubakira ku bushobozi bwacyo no guteza imbere abaturage bacyo.

Ariko, nk’uko abasesenguzi babigaragaza, kugira ngo ibi bigerweho bisaba imiyoborere myiza, gucunga neza umutungo kamere, no kubahiriza amasezerano ku nyungu z’abarundi.

Kwohereza amabuye y’agaciro ya Améthyste na Quartz mu Bushinwa si igikorwa gisanzwe, ahubwo ni ikimenyetso cy’impinduka nshya mu bukungu no mu mubano mpuzamahanga w’u Burundi.
Icyo gihe kizagaragaza niba iyi nzira nshya izabyara kwigenga nyakuri mu bukungu, cyangwa niba izaba indi nzira yo kwinjira mu masezerano akomeye ashingiye ku nyungu z’abandi.