Icyizere nyuma y’agahinda: Lydia Nimbeshaho mu kiganiro na NABC Canada

Mu kiganiro aherutse kugirana na NABC Canada, umunyamuryango wita ku iterambere ry’abakomoka muri Afurika baba muri Canada, Lydia Nimbeshaho yagaragaje uko abantu bashobora gukomeza kubaho bafite icyizere nubwo baba barahuye n’ibikomere n’ibihe bikomeye.
Yagize ati:
“Twariho, turacyariho, kandi turacyiyitaho. Uko kwita ku bandi si ukuramuka gusa, ahubwo ni uguhitamo uburyo twabaho, uburyo twakubaka umubano wacu, kandi tubikore mu gihe cyacu, uko tubishaka, kandi bidutuje.”
Lydia asobanura ko ubwigenge nyabwo atari ukujya kure y’ibibazo gusa, ahubwo ari uko abantu bahitamo uburyo bwo kwiyitaho, kwita ku muryango no ku nshuti zabo, uko biri ku mutima wabo.
Icyizere Agikura he?
Abajijwe “Ni iki kiguhesha icyizere muri iki gihe?”, Lydia Nimbeshaho yasubije agira ati:
“Icyizere kinkomokaho ni uko tugihari. Ko tugikomeza gufatana urunana nubwo twabuze byinshi. Icyizere ni umukobwa muto uvuga ati: ‘Ndashaka gukira.’ Ni umusaza wemera kuvuga ibyo yibitseho imyaka myinshi. Ni umuntu uhitamo kuruhuka kandi ntabwire uwo ari we wese impamvu.”
Akomeza avuga ko hari byinshi bitagaragara byubaka icyizere mu muryango: uburyo abantu basangira ibiryo, uburyo bumva ko hari undi ushobora kumuba hafi mu gihe cy’agahinda, no kuba abantu bahitamo kuba hamwe mu gihe hari ugize icyo atakaza.
“Ibyo bikorwa bito by’urukundo ni byo bintera icyizere. Uko duteka tugatekera abandi. Uko dutumaho mugenzi wacu tumubaza uko amerewe. Uko twihanganira umuntu uri kurira imbere yacu. Abacu barokotse byinshi, ariko ikintu kinkomeza ni uko turi kwiga uko twabaho neza, uko twabana neza n’agahinda ariko tukubaka n’ibyishimo.”
Kudahemuka ku Roto
Lydia agaragaza ko icyizere atari ukwigiza nkana ngo tuvuge ko ibintu byose ari byiza, ahubwo ari ukutareka no kutacika intege.
“Icyizere si ukwemeza ko ibintu byose biri sawa. Ni uguhitamo kudacika intege. Nubwo byababaje, nubwo bikomeretsa, turacyarota. Turacyubaka. Ibyo ni byo bintera imbaraga: kwizera ko dukwiriye byinshi birenze ibitubayeho.”
Lydia Nimbeshaho: Icyizere cyavutse mu marira – Inkuru y’Ubuzima bw’Umugore wahisemo kudacika intege
Mu buzima, hari abantu bamenyereye kurira bagahaguruka, bahomba bagakomeza, hari ababara ariko ntibaheranwe n’agahinda. Lydia Nimbeshaho, umunyakanadakazi ukomoka mu Rwanda. Uyu mubyeyi afite impano yo gukiza abandi binyuze mu buhamya bwe, yanyuze mu mateka akomeye kuva mu bwana bwe kugeza n’ubu, ariko agahora atanga icyizere aho anyuze hose.
Umwana w’imyaka 6 warokotse Jenoside
Lydia yavukiye mu Rwanda, ababyeyi be bombi bishwe muri Jenoside yakorewe Abatutsi mu 1994. Icyo gihe yari afite imyaka 6 gusa. Urupfu rw’ababyeyi be rwasize icyuho cy’ikirenga mu buzima bwe, ariko kandi rwanamusigiye isomo rikomeye: ko kugira umutima wo kubabarira no gukomeza kubaho bishoboka n’iyo ibintu byaba bimaze gusenyuka burundu.
Yakuze ari imfubyi, ariko buri gihe afite ikizere ko ejo hazaza hashobora kuba heza kurusha ejo hashize. Lydia yaje kwimukira muri Canada akiri muto, aho yize, akora, kandi agatangira urugendo rwo gukira ibikomere by’amateka.
Kuvuka mu gahinda, gukurira mu rukundo
Nubwo amateka ye yari akomeretsa, Lydia yize kubaho yubaka aho gusenya. Yashinze umuryango, arashaka, akora ibikorwa by’ubugiraneza bigamije gufasha abandi bantu bafite inkomoko nk’iye—abahuye n’intambara, Jenoside, ivangura cyangwa ubundi bugome.
Yagize uruhare rukomeye mu bikorwa bya NABC Canada (Network for the Advancement of Black Communities), ahanini ahamagarira urubyiruko rwarokotse ibihe bibi kwiyakira, gukira no kubaho bafite intego.
Urupfu rwa Ericson: Igikomere gishya ku mutima
Mu mwaka wa 2024, Lydia umugabo we, Ericson, yishwe na polisi muri Canada mu buryo butaramenyekana neza, ariko bwashenguye benshi.
Kuva icyo gihe, Lydia yakomeje kuvuga ko urupfu rwa Ericson rwamwigishije ko ubutabera budashobora kugera ku bantu bose igihe kimwe, ariko ko agomba gukomeza gutanga ubuhamya bw’ubuzima bwiza bari barashingiyeho urugo rwabo.
“Kubura Ericson byari nk’ugusenyerwa umutima bwa kabiri. Ariko nahisemo kutareka urupfu rwe rusesa impamvu twabayeho. Yari umuntu wuje urukundo, uharanira ukuri, kandi utigeze aceceka imbere y’akarengane.” – Lydia Nimbeshaho
“Twahisemo kwita ku bandi uko tubishoboye”
Mu kiganiro yagiranye na NABC Canada muri Gicurasi 2025, Lydia yagaragaje ko icyizere atari ukwiyibagiza ibyamubayeho, ahubwo ari ukwemera kubaho no gukunda nubwo wigeze kubabara cyane.
Yagize ati:
“Icyizere kinkomokaho ni uko tugihari. Ko tugikomeza gufatana urunana nubwo twabuze byinshi. Icyizere ni umukobwa muto uvuga ati: ‘Ndashaka gukira.’ Ni umuntu uhitamo kuruhuka kandi ntabwira uwo ari we wese impamvu. Icyizere ni uguhitamo kudacika intege. Nubwo bikomeretsa, turacyarota. Turacyubaka. Ibyo ni byo bintera imbaraga: kwizera ko dukwiriye byinshi birenze ibitubayeho.”
Kuva mu mwijima ujya mu mucyo
Inkuru ya Lydia Nimbeshaho ni nk’umuseke utangiye kumurika nyuma y’ijoro rikomeye. Ubutumwa bwe bwerekana ko nubwo umuntu yavuka mu icuraburindi, ashobora gukuramo urumuri, agabira n’abandi.
Mu gihe benshi bashobora guheranwa n’agahinda, Lydia ahitamo kwandika icyizere mu muryango, mu mvugo ye, no mu bikorwa bye.
Inkuru ye ni isomo rikomeye ku bantu bose bafite ibikomere, bagize ibyago cyangwa bahuye n’amateka akomeye. Lydia atwereka ko:
- Gukira bishoboka;
- Gukunda nyuma y’ibikomere birashoboka;
- Gufasha abandi ni inzira yo gukiza n’ibyawe.
Ni umusanzu udasanzwe mu kubaka sosiyete yita ku bantu bose, ititaye ku byo banyuzemo.
© igicumbinews.co.rw – 2025