Gasabo: Umukozi wo mu rugo w’umukobwa yiyemereye ko yasambanyaga umwana w’umuhungu wo mu rugo akoramo

Gasabo, 13 Nyakanga 2025 — Urukiko Rwisumbuye rwa Gasabo ruratangaza ko ku wa 18 Nyakanga 2025 aribwo ruzasoma urubanza rw’umukobwa w’imyaka 20 ukekwaho icyaha cyo gusambanya umwana w’umuhungu w’imyaka 14, icyaha bivugwa ko cyakozwe inshuro ebyiri aho yakoraga nk’umukozi wo mu rugo mu murenge wa Kinyinya, mu Karere ka Gasabo.

Ibi byaha byabaye ku itariki ya 19 Mata 2025, aho umubyeyi w’uwo mwana yagarutse mu rugo agasanga umukobwa ari kumusambanya. Uwo mubyeyi yahise atabaza inzego z’umutekano zitangira iperereza ryahise rishyikirizwa ubushinjacyaha. Uru rubanza rwatangiye kuburanishwa mu mizi muri Kamena 2025.

Mu ibazwa ryabaye mu bugenzacyaha ndetse no mu rukiko, umukobwa yemeye icyaha ashinjwa, avuga ko atari azi ko ibyo yakoze bifite ingaruka zikomeye ku mwana. Yasabye imbabazi umuryango w’uwo mwana ndetse n’ubutabera, avuga ko yicuza cyane ibyo yakoze.

Itegeko riravuga iki?

Icyaha cyo gusambanya umwana giteganywa n’ingingo ya 14 y’Itegeko No 059/2023 ryo ku wa 04 Ukuboza 2023, rihindura Itegeko No 068/2018 ryo ku wa 30 Kanama 2018 rigena ibyaha n’ibihano muri rusange. Iri tegeko rivuga ko umuntu uhamijwe gusambanya umwana ahanishwa igifungo kitari munsi y’imyaka 20 ariko kitarenze imyaka 25. Ariko iyo icyaha cyakorewe ku mwana uri munsi y’imyaka 14, nk’uko biri muri uru rubanza, igihano kiba igifungo cya burundu.

Ibibazo bikomeje kwibazwa

Nubwo bisanzwe bizwi ko ibyaha bijyanye no gusambanya abana bikunze gukorwa n’abantu bakuru b’igitsinagabo, uru rubanza rurimo kuganirwaho cyane kubera ko rurega umukobwa w’umukobwa ukekwaho gusambanya umwana w’umuhungu. Abasesenguzi mu by’amategeko bavuga ko uyu ari umwanya mwiza wo kongera gushishikariza abantu bose, igitsina cyose, kumenya neza ko gusambanya umwana ari icyaha gihanwa n’amategeko, kandi ko nta mpamvu n’imwe yemerera umuntu gukora bene ibi bikorwa.

Hari impungenge z’uko ibyaha nk’ibi bikomeje kwiyongera mu ngo zo hirya no hino, aho bamwe mu bakorera mu ngo bakora ibikorwa bibangamira uburenganzira bw’abana bashinzwe kurera. Inzego z’umutekano n’ubutabera zirashishikarizwa gukomeza gukurikirana bene ibi byaha no gushyira imbere inyungu z’umwana nk’uko biteganywa n’amategeko n’amasezerano mpuzamahanga u Rwanda rwashyizeho umukono.

Igihano gitegereje umukobwa

Mu gihe urukiko ruzasanga hari ibimenyetso bifatika byemeza ko koko umukobwa yasambanyije uwo mwana w’imyaka 14, hakurikijwe amategeko ariho ubu, ashobora guhanishwa igifungo cya burundu. Ibyo byaterwa n’uko icyaha cyakorewe ku mwana utarageza ku myaka 15, igipimo cy’imyaka giteganywa n’ingingo ya 14 nk’umurongo utandukanya ibihano bihanitse cyane.

Urukiko ruzatangaza umwanzuro warwo ku wa Kane, tariki ya 18 Nyakanga 2025. Inzego zishinzwe kurengera uburenganzira bw’abana, abashinzwe uburenganzira bwa muntu n’itangazamakuru biteze kumva icyo icyemezo cy’urukiko kizashingiraho.

IgicumbiNews.co.rw