M23 na Congo banze gusubira mu biganiro i Doha
Tariki ya 8 Kanama 2025 ntikigifite agaciro nk’itariki y’imishyikirano ya mbere hagati ya Leta ya Repubulika Iharanira Demokarasi ya Congo n’umutwe wa M23/AFC i Doha muri Qatar. Amakuru agera kuri Igicumbi News n’andi aturuka mu banyamakuru n’abandi bakurikiranira hafi iki kibazo yemeza ko kugeza kuri uyu wa Kane nimugoroba nta delegasiyo n’imwe yari yagerayo.
Nubwo habayeho gutinda, ubuhuza bwa Qatar bwatanze icyizere ko hari ibyiza bikiri gukorwa inyuma y’amarido. Mu itangazo bwashyize hanze, bwagize buti:
“Impande zombi ziracyakorana n’ubufasha bwa Qatar kugira ngo bashyire mu bikorwa ingingo ziri muri Déclaration de principes (itangazo ry’intego)”.
Iri tangazo ryibanda cyane ku cyifuzo cy’ingenzi kiri gukorwaho muri iyi minsi: gushyiraho uburyo buhamye bw’uguhana imfungwa hagati y’impande zombi, bufatanyijemo Umuryango Mpuzamahanga utabara imbabare (Croix-Rouge internationale). Nubwo iri jambo ryatangiye gutindana kurusha uko byari biteganyijwe, Qatar ivuga ko “hari intambwe imaze guterwa kandi nibamara kumvikana kuri iki kibazo, gushyira mu bikorwa amasezerano bizihuta”.
Guhana icyizere mbere y’amasezerano ya burundu
Nk’uko byemezwa mu “Déclaration de principes” yashyiriweho umukono i Doha ku wa 19 Nyakanga 2025, impande zombi zari zahawe kugeza ku wa 29 Nyakanga ngo zibe zashyize mu bikorwa ingingo z’ingenzi zizewe zo kubaka icyizere, mbere y’uko imishyikirano nyir’izina itangira. Ibi byagombaga gutuma bahura tariki ya 8 Kanama, bagashaka uburyo bwo kugera ku masezerano arambye y’amahoro bitarenze tariki ya 17 Kanama 2025.
Izo ngingo zizewe zirimo cyane cyane kurekura imfungwa n’abafashwe ku mpande zombi. Leta ya Congo yari yatanze icyizere ko abantu bafunzwe bazafungurwa ku mpande zombi, kugira ngo imishyikirano itangire ku rwego rukomeye. Ariko kugeza ubu, nta gikorwa na kimwe kirashyirwa mu bikorwa, cyane cyane ku ruhande rwa Leta ya Kinshasa.
AFC/M23 yabwiye Leta icyo isaba ku mugaragaro
Muri iki cyumweru gishize, umutwe wa M23/AFC wasobanuye ko utazongera kohereza intumwa i Doha igihe cyose Leta ya Congo itazaba yarekuye abantu bagera kuri 700 bafatiwe ku mpamvu za politiki cyangwa bashinjwa gukorana na AFC/M23. Kuri bo, ni igikorwa cy’icyizere kitagomba kwirengagizwa niba koko ibiganiro bigomba kuganisha ku mahoro arambye.
Nubwo itariki ya 8 Kanama yari yitezwe nk’umunsi ukomeye wo gutangira ibiganiro bya politiki i Doha, iki gikorwa cyaburijwemo mu buryo bweruye. Impamvu zitangwa ni uko ikibazo cy’imfungwa kitarabonerwa umuti kandi impande zombi zikomeje kugundira imyanya yazo mu byo zisaba.
🕊️ Ese amahoro arambye muri RDC aracyashoboka?
Igihe kigenda gishira, icyizere cy’abaturage n’imiryango mpuzamahanga kiragenda kizima. Ariko uruhare rwa Qatar mu buhuza ruracyafite agaciro gakomeye, by’umwihariko mu buryo bwo guhuza ibitekerezo by’impande zombi no gushimangira imyumvire y’amasezerano ya burundu.
Igikomeje kurindirwa ubu ni icyemezo gikomeye cya politiki giturutse ku ruhande rwa Leta, gishobora gufungura amarembo y’imishyikirano. Abasesenguzi baravuga ko nibura i Doha hagomba gutangirira ku cyizere gifatika, kigomba kugaragarira mu bikorwa aho kuba amagambo gusa.
